Yol haritası yok, takvim yok, para yok; dönüşüm nerede?”

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, İstanbul’un deprem dönüşüm meselesini Meclis gündemine taşıdı. Avşar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlaması istemiyle konuya ilişkin yazılı soru önergesi verdi.

Avşar, önergede, 8 Mayıs 2025 tarihinde yapılan ‘İstanbul Deprem Dönüşümü Değerlendirme Toplantısında’ Bakan Kurum’un yaptığı açıklamalara yer vererek konuya ilişkin sorular yöneltti. Avşar, sorularında, İstanbul kentsel dönüşümün bütüncül yol haritası, uygulama adımları ve takvimi ile fizibilitesi ve finans kaynağını; kurulacak komisyonun işlevi ile çalışma usul ve esaslarını; ilçelerin depremselliği, riskli konut stoku, bütçesi, demografik yapısı gibi unsurlara göre önem ve öncelik sırasını; katılımcılık, ortak çalışma ve siyaset üstülük bağlamı ile şeffaflık, etkinlik ve verimlilik bakımından kamuoyunu bilgilendirme süreçlerine ilişkin sorular sordu.

‘Acilen dönüşmesi gereken 600 bin konut var’
Avşar, 8 Mayıs 2025 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un başkanlığında İstanbul Valisi Davut Gül, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Nuri Aslan ve 39 ilçenin belediye başkanlarının katıldığı “İstanbul Deprem Dönüşümü Değerlendirme Toplantısı” düzenlendiğini ve toplantıda Bakan Kurum’un, artık herkesin ezberlediği İstanbul’un deprem riskini, riskli konut stokunu ve yapılan çalışmalar hakkında konuştuğunu belirtti. Avşar, Bakan’ın üzerinden geçen onca yıla rağmen hala İstanbul’da acilen dönüşmesi gereken 600 bin konutun varlığından bahsetmesi kabul edilir bir şey olamayacağını söyledi.

‘İktidarın söylem-eylem bütünlüğü yok’
Avşar, iktidarın söylem-eylem çelişkisine dikkat çekerek Bakan Kurum’un konuşmalarına şöyle yer verdi: “Bakanlık olarak tüm belediyelerimizi İstanbul’un dönüşümünde bir paydaş olarak görüyoruz. Sizin alacağınız aksiyonu ve vereceğiniz katkıyı her şeyden çok daha fazla önemsiyoruz. Deprem siyaset üstü bir konudur, böylesi önemli bir konuda asla politika yapılmaz. Bu mesele propaganda malzemesi olarak kullanılamaz bu konu ideolojik kavga yürütülecek polemiklere konu edilecek oy devşirecek bir mesele değildir ve olamaz çok net açık bir şekilde biz bu konuya böyle bakıyoruz. Hangi siyasi partiden olursa olsun tüm belediye başkanlarımızı da bu sürece sahip çıkmaya çağırıyoruz.”

‘İktidar, bugüne kadar hiçbir önerimize kulak vermedi’
Avşar, bugüne kadar yaptıkları çağrıları, sundukları önerilerin hiçbirini duymayan İktidarın kameralar karşısındaki tutumunu eleştirdi ve Kurum’un şu sözlerine değindi; “İstanbul’un dönüşüm meselesi sadece iktidarın ya da sadece belediyelerin tek başına omuzlayabileceği bir yük değildir, olmamalıdır. Burada bu meseleye tüm siyasi partilerimiz, belediyelerimiz, sivil toplum örgütlerimiz, medyamız, üniversitelerimiz yani İstanbul’da yaşayan 16 milyon İstanbul’unun hep birlikte bu meseleye el uzatması gerekmektedir.”

’Halkımız artık -cek, -cak’ları kabul etmiyor’
Artık söylemin ve lafın çok bir anlamı kalmadığını bir an önce eyleme geçilmesi gerektiğini ifade eden Avşar, Bakan Kurum’un 23 yılın sonunda hala -cek -cak’lı cümleler kullanmasını doğru bulmadıklarını söyledi ve sözlerine yer verdi; “Deprem korkusunun olmadığı İstanbul’a ulaşmak için projelerimizi hep birlikte bütüncül bir yaklaşımla bütüncül bir planlamayla hayata geçireceğiz. Bir yandan riskli yapılarımızı dönüştürürken diğer yandan sosyal konut projelerimize hız vereceğiz. Sayın Bakan toplantı sonrası ayrıca İstanbul Valisi Davut Gül başkanlığında İstanbul Kentsel Dönüşüm Komisyonu kurulacağını duyurmuştur.” Avşar, konuya ilişkin Bakan Kurum’a şunları sordu:

İstanbul Deprem Dönüşüm Değerlendirme Toplantısında kurulacağına karar verilen İstanbul Kentsel Dönüşüm Komisyonunun üyeleri, işlev ve fonksiyonu ile çalışma usul ve esasları belirlenmiş midir? Söz konusu komisyonun çalışmaları kapsamda alınacak kararların bağlayıcılığı ve aksi durumda yaptırımı var mıdır?

İstanbul Kentsel Dönüşümün bütüncül yol haritası, uygulama adımları ve takvimi, fizibilitesi, finans kaynağı ve ortaklaşa atılacak somut adımlar ile gerekli iş bölümleri belirlenmiş midir?

Söz konusu dönüşüm programı kapsamında her ilçenin depremselliği, riskli konut stoku, bütçesi, demografik yapısı vb. unsurlar göz önüne alınarak ve gerekli önem ve öncelik sırası belirlenerek bir çalışma planı yapılacak mıdır?

Toplantıda “tüm siyasi partiler, sivil toplum örgütleri, medya ve üniversitelerin” sürece dahil olmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Bu kurum ve kuruluşlar söz konusu komisyon çalışmalarına üye/uzman olarak davet edilecek midir? Bu birimlerin görev ve yetkinlikleri göz önüne alınarak çeşitli ortak çalışma grupları oluşturmayı planlıyor musunuz?

Daha önce açıklanan ancak uygulaması ve çıktıları bağlamında kamuoyunda merak konusu olan “Ulusal Risk Kalkanı Modeli” ve “Yüzyılın Dönüşümü İstanbul Projesi” gibi çalışmalar göz önüne alınarak söz konusu dönüşüm programının kâğıt üzerinde kalmaması için oluşan irade doğrultusunda şeffaflık, etkinlik ve verimlilik bağlamında projenin yol haritası, uygulama takvimi, finansmanı ve iş bölümüne ilişkin kamuoyunu bilgilendirmeyi düşünüyor musunuz?